🏺 تاریخچه شگفت‌انگیز روغن زیتون
سنگ بنای تمدن، سلامتی و طعم
📜 تاریخچه روغن زیتون
روغن زیتون سنگ بنای تاریخ بشر و تغذیه است، به‌ویژه در ارزشمندترین شکل آن: روغن زیتون فرابکر. داستان روغن زیتون به قدمت خود تمدن غرب است.
- خاستگاه باستانی: درخت زیتون کشت‌شده برای اولین بار حدود ۶ تا ۸ هزار سال پیش در شرق مدیترانه، در منطقه‌ای معروف به شام (سوریه، لبنان، اسرائیل، فلسطین و اردن امروزی) ظاهر شد.
- ثروت مینوسی‌ها: تمدن مینوسی در جزیره کرت (حدود ۳۰۰۰ تا ۱۴۵۰ قبل از میلاد) از طریق کشت و تجارت روغن زیتون به قدرت بزرگی دست یافت.
- "طلای مایع": فرهنگ‌های باستانی، به‌ویژه یونانی‌ها و رومی‌ها، آن را "طلای مایع" می‌نامیدند. کاربردهای آن بسیار فراتر از غذا بود.
- گسترش رومی‌ها: رومی‌ها در کشت زیتون بسیار دقیق بودند و درخت زیتون را در سراسر امپراتوری خود، از اسپانیا تا شمال آفریقا، گسترش دادند.
🌿 عظمت روغن زیتون فرابکر (Extra Virgin)
همه روغن‌های زیتون یکسان ساخته نمی‌شوند. عنوان "فرابکر" (Extra Virgin) یک درجه‌بندی خاص است که نشان‌دهنده بالاترین کیفیت می‌باشد. عظمت آن به سه چیز خلاصه می‌شود:
۱. فرآیند (خلوص) 💧
EVOO یک روغن تصفیه‌نشده و اساساً آب زیتون خالص و فشرده‌شده با سرما است. این روغن باید فقط با وسایل مکانیکی و بدون استفاده از حرارت بالا یا حلال‌های شیمیایی استخراج شود. این فرآیند ملایم "اولین پرس سرد" تضمین می‌کند که طعم‌ها و ترکیبات سلامتی‌بخش آن از بین نمی‌روند.
۲. مشخصات شیمیایی (سلامتی) 🧪
- اسیدیته آزاد پایین: باید سطح اسید چرب آزاد (FFA) کمتر از ۰.۸٪ داشته باشد.
- سرشار از چربی‌های تک‌غیراشباع: غنی از اسید اولئیک ("چربی خوب") است که به کاهش کلسترول بد (LDL) کمک می‌کند.
- مملو از آنتی‌اکسیدان‌ها: بالاترین غلظت ویتامین‌های طبیعی زیتون و آنتی‌اکسیدان‌های قوی (پلی‌فنول‌ها) را حفظ می‌کند.
۳. طعم (آشپزی) 😋
برخلاف روغن‌های تصفیه‌شده، EVOO طعمی متمایز و پیچیده دارد. یک EVOO خوب می‌تواند میوه‌ای، علفی، تلخ و تند (احساس سوزش در پشت گلو) باشد. این طعم تند و تلخ یک نقص نیست؛ بلکه نشانه یک روغن تازه و باکیفیت است.
❤️ آنتی‌اکسیدان‌های موجود در روغن زیتون
"جادوی" فواید سلامتی EVOO تقریباً به طور کامل در ترکیبات گیاهی قدرتمند آن به نام پلی‌فنول‌ها نهفته است. این آنتی‌اکسیدان‌ها با استرس اکسیداتیو و التهاب در بدن مبارزه می‌کنند.
معروف‌ترین آنتی‌اکسیدان‌ها در EVOO عبارتند از:
- اولئوکانتال (Oleocanthal): مسئول سوزش فلفلی در گلو است و خواص ضدالتهابی قوی (شبیه ایبوپروفن) دارد.
- هیدروکسی‌تیروزول (Hydroxytyrosol): یکی از قوی‌ترین آنتی‌اکسیدان‌ها در طبیعت است و از کلسترول LDL (بد) در برابر اکسیداسیون محافظت می‌کند.
- اولئوروپئین (Oleuropein): عامل طعم تلخ زیتون است و یک آنتی‌اکسیدان قوی با فواید محافظتی برای قلب می‌باشد.
- ویتامین E (آلفا-توکوفرول): یک آنتی‌اکسیدان کلاسیک محلول در چربی که از غشای سلولی محافظت می‌کند.
به طور خلاصه، EVOO عالی است زیرا یک آب میوه طعم‌دار و خالص است که تمام ترکیبات قدرتمند ضدالتهابی و محافظ قلب را که طبیعت در نظر گرفته، حفظ کرده است.